Dossier Na de noodopvang #5
Tegen elf uur ’s avonds, kreeg ik een berichtje van een jongeman die ik in Budel ontmoette tijdens mijn laatste bezoek aan ‘onze’ mannen. “Hallo, ik zag dat je de verhalen post van Syriërs die hier lijden. Mag ik je het verhaal van mij en mijn familie vertellen? Ik weet niet of je me kunt helpen, maar we zijn moe en depressief”.
We raken aan de praat en hij vertelt mij dat hij samen met zijn ouders en jongere broertjes naar Nederland gebracht werd onder begeleiding van de Verenigde Naties. Ze zijn hier via het ‘resettlement’ programma van de UNHCR terechtgekomen. Met dit programma kunnen erkende vluchtelingen onder begeleiding van de VN naar een veilig derde land overgebracht worden.
Sinds ik deze jongeman en zijn gezinsleden in Budel ontmoette, zijn zij in één week tijd naar drie verschillende kampen in het land overgebracht. Hij stuurt me enkele foto’s en video’s van de opvanglocaties. De slaapvertrekken hebben geen plafonds, je hoort het lawaai van anderen continu om je heen. De sanitaire voorzieningen zijn, zoals in de meeste locaties, erg onhygiënisch. Mensen proberen tevergeefs met emmertjes een douchecabine of wc schoon te maken om zichzelf of hun kinderen van een schone plek te voorzien. Eén van de gezinsleden van de jongeman die ik spreek is ziek, ze lijdt aan een zenuwaandoening en zware psychische problematiek. In één week tijd takelde ze ernstig af vanwege de stressvolle omstandigheden en de continue verplaatsingen van kamp naar kamp.
“Is het mogelijk dat ze ons terug zullen sturen naar Libanon, het land waar ik door Hezbollah ontvoerd werd? Of zullen ze ons terugsturen naar Syrië? Waar de Syrische veiligheidsdiensten mij zullen arresteren en gevangenzetten voor het ontsnappen aan de oorlog en de verplichte militaire dienstplicht. Is het mogelijk dat ze ons dit in Nederland zouden aandoen en dat ze ons daarheen zouden sturen? Ik ben bang.”
Ik probeer hem gerust te stellen, deze jongeman, die ik eigenlijk niet ken. Maar ik weet niet goed wat ik hem moet vertellen, ik begrijp ook niks meer van ons systeem. Het raakt me dat hij contact met me zoekt, ik ben slechts een vreemde voor hem. Het is pijnlijk en zeer tekenend voor de huidige problematiek binnen ons asielsysteem. Naast alle logistieke problemen, zoals het tekort aan opvangplekken en de ellenlange wachttijden, is er vooral zo’n groot gebrek aan menselijkheid en persoonlijk contact tijdens de asielprocedures. Waar kun je je verhaal kwijt? Met wie kun je je zorgen en angsten delen? Wie staat er aan jouw kant, wie komt op voor jouw rechten? Dan ben je misschien inderdaad wel aangewezen op een wildvreemde die je ontmoette in het kamp.
Ook onder 'onze' mannen voel ik steeds meer onzekerheid en angsten. En heel soms krijg ik het idee dat sommigen de hoop even verloren zijn. Een mens is niks zonder hoop, hoop houdt ons op de been en geeft ons de kracht om te overleven. Ik wil niet accepteren dat mensen hopeloos raken, daar moeten we ons als samenleving altijd actief tegen verzetten.
Eén van de mannen uit onze groep lijkt somberder en afstandelijker dan normaal in ons telefonische contact, ik maak me zorgen om hem en spreek dit naar hem uit. Hij vertelt me dat de aangescherpte regels voor de gezinsherenigingsprocedures hem bezighouden. Hij liet zijn vrouw en kinderen noodgedwongen achter, zijn oudste kind zal straks een tiener zijn tegen de tijd dat ze herenigd zijn. Hij maakt zich zorgen om hun band en de gemiste jaren als gezin.
Een andere jongeman uit onze groep deelt zijn wanhopige en verdrietige gedachtes met me. De mannen zijn nu ruim 85 dagen in Nederland en hebben nog niet eens hun eerste IND-interview voltooid. “Worden we gestraft omdat we hierheen kwamen? Wat willen ze met ons doen? Verneder ons niet. We ontvluchtten vernedering, onderdrukking en hongersnoden in onze thuislanden. Ik ontvluchtte het eindeloze wachten.”
Ik maak me zorgen om de toekomst van al deze mensen en hun achtergebleven familieleden. Jaren wachten op een beslissing, niks kunnen opbouwen, niet kunnen werken om de schulden van je vluchtroute naar Europa af te betalen. En het totale gebrek aan aandacht voor de immense stress die het doorlopen van een asielprocedure met zich meebrengt, waardoor mensen er alleen voor staan in hun zorgen en angsten. Misschien is mijn noodkreet tevergeefs, maar ik hoop dat meer Nederlanders het met mij eens kunnen worden en dat we ons samen zullen inzetten voor een humane opvang van deze mensen, onze medemensen.
Door Betsy Schouten, woonbegeleider Stek
Het kunstwerk boven dit verhaal is 'Infinity way' van Iman Rezai
< naar #4
> naar #6