Godly Play
Over Godly Play
Godly Play is een speels concept om verhalen uit de bijbel te ontdekken: kinderen ontdekken betekenis in verhalen en mogen zelf over God vertellen, in hun eigen woorden, beelden en ervaringen.
Godly Play is een benadering van religieuze vorming van kinderen (en volwassenen) die gericht is op persoonlijke spirituele ontwikkeling, door het leren van religieuze verhalen, taal en beelden, en door aandacht en ruimte voor verwondering en verbeelding.
Godly Play is gebaseerd op de sensomotorische pedagogiek van Maria Montessori: het kind helpen het zelf te doen, met gebruikmaking van zintuigen en beweging.
De nadruk op spel is niet alleen een pedagogisch maar ook een theologisch uitgangspunt: je kunt over God praten, en zo proberen te vertellen wie God is, maar God kan ook ontmoet en ontdekt worden in een spel van zoeken en vinden, luisteren, vieren, creëren, verwonderen en praten –door ieder mensenkind opnieuw. Het geheimenis van de afwezige aanwezigheid van God leren ontdekken is een spel, een heilig en vrij spel, veel meer dan een cognitieve introductie in een traditie.
Godly Play is ontwikkeld door Jerome Berryman en heeft zich al dertig jaar bewezen in de context van zondagscholen en kindernevendiensten in Amerika. In de afgelopen jaren heeft deze benadering zich ook verspreid in Europa: Engeland, Duitsland, Noorwegen, Zweden, Finland en Spanje, in allerlei kerken (orthodox, evangelisch, katholiek en vrijzinnig) en meer en meer ook op basisscholen. Godly Play is door jeugdwerkers van Stek Den Haag in Nederland geïntroduceerd. Inmiddels is er een Godly Play vereniging, zij stelt zich ten doel de beoefening van Godly Play te bevorderen in Nederland, en de kwaliteit van teksten, materialen, trainingen en vertelpraktijken te bewaken en te waarborgen, en trainingen, introductiebijeenkomsten en projecten te organiseren.
De Verhalen
Godly Play stelt zich in de traditie van de mondelinge overlevering van de verhalen uit de Bijbel: de verhalen worden verteld en uitgebeeld in een kring.
De verhalen uit de bijbel worden ingedeeld in drie genres: Heilige verhalen, Gelijkenissen en Liturgische verhalen. Een aspect dat heel belangrijk is, is stilte.
Heilige verhalen
De basisverhalen over de schepping, de ark, de reis van Abraham en de uittocht horen hierbij. Ze geven de luisteraars de mogelijkheid om zich te identificeren met de grote levens- en geloofthema’s door de verhalen van mensen van God in de Bijbel.
Gelijkenissen
Deze verhalen van Jezus maken gebruik van alledaagse beelden die ons uitdagen om de betekenis van het koninkrijk van God steeds weer opnieuw te zoeken en te vinden. De gelijkenissen worden bewaard in gouden dozen, om hun kostbare en raadselachtige karakter te benadrukken –ze worden niet altijd begrepen.
Liturgische verhalen
In deze verhalen wordt de verbinding gelegd tussen het leven en de symbolen in kerken, zoals de christelijke feesten en de sacramenten van doop en avondmaal.
Stilte
Godly Play vertrouwt erop dat de weg naar het verhaal en naar God niet hoeft uitgestippeld te worden door een verteller: de verhalen bevatten geen conclusie of moraal. De betekenisvolle stilte die gezocht wordt in Godly Play ontstaat door de focus op het verhaal, ruimte om zelf na te denken en met gedachten en verbeelding te spelen, te bidden of te mediteren. Stilte zoeken betekent ruimte maken voor een ontmoeting met God waarvoor geen woorden nodig zijn.
Dat het verhaal centraal staat wordt benadrukt doordat de verteller ook zelf naar het verhaal kijkt zoals het in het midden van de kring wordt getoond. Zo ontstaat er tegelijkertijd concentratie en ruimte om zelf in (stille) interactie te gaan met het verhaal.
De tekst voor de verhalenverteller focust op de kern van de verhalen. De tekst is zo eenvoudig mogelijk en zorgvuldig en consistent in het gebruik van woorden en gebaren. Het vertellen van het verhaal is een ritueel met een vaste structuur, gevolgd door een tijd voor verwonderingvragen en voor creatieve en vrije verwerking van het verhaal. De verhalen zijn oorspronkelijk geschreven voor kinderen, maar ondertussen hebben ze hun kracht laten zien voor alle leeftijdsgroepen en in verschillende contexten: tijdens retraites voor volwassenen, in verpleeghuizen en gevangenissen en thuis.
De Ruimte
Een Godly Play ruimte ziet er ideaal gesproken zo uit: Rondom in de ruimte staan lage kasten met mooie en aansprekende materialen. Zo zijn de kinderen in de kring altijd omgeven door bekende en onbekende Bijbelse verhalen en creatieve materialen, waardoor ze die zelfstandig en op een speelse manier leren kennen en gebruiken.
Structuur
Kinderen hebben behoefte aan structuur om hun ervaringen te kunnen ordenen, en om betekenis te kunnen geven aan hun ontmoetingen met zichzelf, anderen, de wereld en God. In Godly Play is het daarom belangrijk dat de ruimte uitnodigend, ordelijk en vertrouwd is voor de kinderen, om zo ook op een non-verbale manier te kunnen leren. De materialen voor de verhalen staan rondom de vertelkring, altijd zichtbaar en binnen handbereik voor kinderen. Godly Play bevordert verbindingen tussen kinderen, de aanwezige volwassenen en het verhaal door ruimte voor elkaars perspectief, voor elk spel van zoeken en vinden, vragen en antwoorden, door het verhaal, de ruimte, de materialen en iets lekkers met elkaar te delen. Die ruimte wordt bewaakt –niet beheerst - door de vertellers, en door hun (groeiende) kunst om de ruimte het gesprek en de verwondering open te houden.
Bij het vertellen van het verhaal zitten de kinderen in een kring met de verteller. Bij de deur wordt iedereen begroet door een andere volwassene (doorperson) die de kinderen helpt om een plek in de kring te vinden, materiaal te zoeken voor zijn of haar verbeelding en verwerking van het verhaal en mee te doen aan de feestelijke afsluiting. De begeleider blijft buiten de kring, om aantekeningen te maken van het vertel- en verwonderingsproces en de interactie, om die na afloop met de verteller te bespreken
De structuur van een Godly Play bijeenkomst:
-binnenkomen, acclimatiseren en rustig worden door een plek in de kring te vinden, en je voorbereiden op het verhaal: ‘Ben je klaar voor een verhaal?’
-vertellen, luisteren en kijken naar het verhaal, om zo een eigen weg naar en in het verhaal te vinden: ‘Ik vraag me af …’
-tijd voor respons: op een zelfgekozen creatieve manier vormgeven aan de eigen respons op het verhaal
-tenslotte komt iedereen weer in de kring om feestelijk af te sluiten met iets lekkers, met een spreuk, gebed of lied, en een persoonlijke afscheidsgroet.
Ontdekkingsgericht
De aanwezigheid van volwassenen in Godly Play is vooral gericht op het wegwijs-maken van de kinderen: hen leren zelf de materialen te vinden en te gebruiken. Er zijn altijd twee volwassenen aanwezig: een verteller en een begeleider (in het engels: doorperson). Beiden proberen zo aandachtig mogelijk te observeren waar de kinderen zijn in hun leren en hun interesse. Kinderen worden gezien en gerespecteerd als kleine theologen –zij zijn niet onmondig en zonder ervaring en inzicht, en daardoor kan er werkelijk wederzijds geleerd (en zoals Jerome Berryman zegt: gezegend) worden.
Kennismaken met Godly Play?
Wil je kennismaken met Godly Play en ontdekken wat het kan betekenen voor jou en de groep waarmee je werkt? Godly Play kun je gebruiken voor de kinderkerk op zondagmorgen, in je klas of misschien wil je het met je eigen kinderen gebruiken. Maak een afspraak met Christi Loor-Lotterman.
Neem ook eens een kijkje op de website van de Godly Play vereniging: www.godlyplay.nl
Verteltraining volgen?
Wil je zelf leren hoe je deze benadering kunt toepassen? Dat kan in de driedaagse verteltraining die in samenwerking met de Godly Play vereniging wordt aangeboden. In deze training leer je meer over de achtergronden van Godly Play en leer je 15 kernverhalen kennen door samen te oefenen. Meer informatie of opgave kan bij Christi Loor-Lotterman.
Deelnemen aan een intervisiegroep?
In de regio Den Haag functioneert een intervisiegroep die zo’n 6 keer per jaar samenkomt. We bespreken onze eigen ervaringen met het vertellen van Godly Play verhalen in verschillende contexten en maken kennis met nieuwe verhalen en mogelijkheden. Meer informatie of opgave kan bij Christi Loor-Lotterman.
Contactgegevens
Contactpersoon: Christi Loor-Lotterman
Postbus 371, 2501 CJ Den Haag
070-3181616